خانواده های مختلف سیستم های اسکادا
نیاز های مختلف در ساخت سیستم های کنترل، خانواده ها مختلفی را از آن ها به وجود آورده است. با توجه به ساختار ها و نیازمندی های مختلف در استفاده سیستم های کنترل، سیستم های اسکادا را به سه خانواده اصلی تقسیم میکنند.
سیستم های اسکادا رده 1
سیستم اسکادا رده 1، بر پایه یک کامپیوتر در مرکز طراحی میشود و شکل عمومی یک سیستم اسکادا را ارائه میدهد. در گذشته از میکروپروسسور ها بدین منظور استفاده میشد ولی امروزه امکان طراحی سیستم اسکادا با هزینه کم با استفاده از PC ها فراهم شده است. در این ساختار تمامی اجزاء سیستم به کامپیوتر اصلی متصل میشوند و هر تجهیز جانبی برای تبادل داده ها و یا انجام عملیات دیگر ، نیاز به ارسال یک وقفه برای کامپیوتر دارد. مزیت این سیستم سادگی آن است و مشکل عمده در این روش سرعت پایین وقابلیت اطمینان ضعیف است. سیستم های اسکادا رده 1 را سیستم های اسکادا یکپارچه نیز مینامند. شکل 2‑5، نمایی از یک سیستم اسکادا رده 1 را نمایش میدهد.
شکل 2‑5 یک سیستم اسکادا رده 1 یا یکپارچه
سیستم های اسکادا رده 2
در سیستم های اسکادا رده 2، به منظور افزایش قابلیت اطمینان در دسترسپذیری مستقیم، از تجهیزات سیستم بصورت افزونه بهره برداری میشود. این افزونهسازی در اکثر موارد فقط برای تجهیزات مرکز صورت میپذیرد، چرا که در سیستم اسکادا، از دست رفتن مرکز ، به معنی از دست رفتن کل سیستم است.
در این ساختار، از یک جفت کامپیوتر اصلی که میتوانند در دو حالت کاری مختلف انجام وظیفه کنند استفاده میشود. در حالت Primary /Backup، پایگاه داده ها متناوباً از کامپیوتر اولیه به پشتیبان منتقل میشود.
در حالت موازی، هر کامپیوتر پایگاه داده های خود را به صورت مستقل بهروز رسانی میکند. درحالت موازی، قابلیت های بیشتری برای سیستم مرکزی وجود خواهد داشت، مثلاً از کامپیوتر دوم در حالت عادی میتوان برای مقاصد آموزشی بهره جست، همچنین تهیه گزارش های مختلف آماری به صورت روزانه، هفتگی و .. ، محاسبات مختلف مورد نیاز در سیستم، به کارگیری برنامه های مختلف کاربردی و … از دیگر قابلیت های حالت موازی هستند. سیستم های اسکادا رده 2 را سیستم های اسکادا توزیع یافته نیز مینامند. شکل 2‑6، نمایی از یک سیستم اسکادا توزیع یافته را نمایش میدهد.
شکل 2‑6 یک سیستم اسکادا رده 2 یا توزیع یافته
سیستم های اسکادا رده 3
عملکرد های مختلف گفته شده در رده های 1 و 2 همان وظایف اصلی سیستم اسکادا هستند و این رده ها را اصولاً نمیتوان برای کنترل سیستم های بزرگ وگسترده استفاده کرد. ردۀ 3 شامل تعدادی از سیستم های رده 1 و 2 بوده که با یکدیگر در ارتباط هستند و وظایف کل سیستم را با کمک هم به انجام میرسانند. در این روش، هر زیرسیستم، به اطلاعات دسترسی کامل دارد. این اطلاعات میتوانند از منابع مختلف استخراج شده باشند. سیستم های اسکادا رده 3 را سیستم های اسکادا تحت شبکه نیز مینامند. شکل 2‑7، نمایی از سیستم های اسکادا تحت شبکه را نمایش میدهد.
شکل 2‑7 یک سیستم اسکادا رده 3 یا تحت شبکه
