بهداشت گلخانه
اکثر عواملی که سلامت گیاهان و محیط کشت آن ها را تهدید میکنند، موجب پژمردگی و زرد شدن برگ ها میشوند. این عوامل، به طور کلی در سه دسته جای میگیرند:
الف – عوامل تغذیه ای که نتیجه کمبود یا بیشبود یک یا چند عنصر تغذیه ای است.
ب – عوامل محیطی که ناشی از شرایط نامناسب محیطی و اقلیمی هستند.
پ – عوامل آسیب شناختی که در اثر اختلال توسط یک یا چند عامل بیماریزا ایجاد میشوند.
برخی از انواع بیماری های معمول در گیاهان گلخانه ای که در اثر شرایط نامناسب محیطی ایجاد میشوند عبارتند از:
الف – بوتیریس یا کپک خاکستری، موجب رشد توده های کپک کرکی شکل خاکستری رنگ بر روی اندام های گیاه میشود. این بیماری در اثر وجود رطوبت بیش از حد در محیط گلخانه شیوع پیدا میکند.
ب – سفیدک پنهان، موجب رشد لکه های زرد رنگ بر روی سطح برگ و کپک های کرکی شکل در زیر برگ میشود. رطوبت بیش از حد در پیدایش و شیوع این بیماری موثر است.
پ – سفیدک آشکار، به صورت لایه های پودری سفیدرنگ بر روی سطح برگ نمایان میشود. اختلاف زیاد دمای شب و روز در محیط گلخانه و انباشت رطوبت، از جمله عوامل پیدایش و شیوع این بیماری هستند.
ت – طغیان کنه، از جمله کنه تارپن دولکه ای، در اثر کمبود رطوبت و گرمی هوا در گلخانه رخ میدهد.
از جمله آفات گلخانه، مخصوصا گلخانه های صیفیجات، به تریپس، مینوز، مگس سفید، مگس ریشه،کنه، شته، لاروهای بال پولکداران، لاروهای سوزنی و کرم های طوقه بر میتوان اشاره کرد. جهت جلوگیری از شیوع آفات و عوامل بیماریزا در محیط گلخانه، موارد زیر را میتوان در دستور کار قرار داد:
الف – رعایت نکات بهداشتی در طراحی و اجرای سازه
ب – جلوگیری از تشکیل شبنم و قطرات آب در سطوح و سازه گلخانه
پ – استفاده از محلول ضدعفونی در ورودی گلخانه
ت – نصب توری در منافذ و پنجره ها، جهت جلوگیری از ورود حشرات
ث – جمعآوری و تخلیه بقایای گیاهان به جا مانده از کشت قبلی
ج – زهکشی مناسب جهت جلوگیری از تجمع آب و عدم آبیاری بیش از نیاز گیاه
چ – ضدعفونی کردن ادوات، تجهیزات و ابزارآلات مورد استفاده در گلخانه
ح – ضدعفونی کردن آب آبیاری
خ – آموزش کارگران جهت رعایت نکات بهداشتی
د – استفاده از کارت های زرد و آبی چسبنده به عنوان تله حشرات
ذ – عدم کشت گونه گیاهی مشابه در داخل و خارج از گلخانه
ر – حذف شاخ و برگ های زائد
ز – کاهش تراکم کشت
ژ – قرنطینه گیاهان و قلمه های تازه خریداری شده
س – تناوب کشت
ش – استفاده از دستگاه گوگردسوز
ص – جلوگیری از نوسانات شدید دمایی و رطوبتی
ض – انتخاب ارقام گیاهی مقاوم در برابر آفات
ع – استفاده از حشرات شکارگر و سایر روش های مقابله بیولوژیکی با آفات
غ – استفاده از حشرهکش های شیمیایی
ف – استفاده از سموم شیمیایی
