سازه گلخانه
نمای کلی سازه گلخانه
سازه گلخانه های صنعتی عموما از میله ها و قوطی های مکعبی فلزی ساخته میشود. شکل 3‑1، نمای کلی یک سازه گلخانه را نمایش میدهد. سازه هایی با ساختار مشابه شکل 3‑1، در ایران رواج بیشتری دارند. هر سازه، عمدتا از عناصر زیر تشکیل شده است:
- پایه: پایه ها، وزن سقف گلخانه را تحمل میکنند و در پی سیمانی قرار میگیرند.
- ناودان: ناودانها برای جمع آوری و هدایت آب باران و برف ذوب شده به بیرون از اسکلت گلخانه، بر روی پایه ها تعبیه میشوند.
- قاب: قسمت بالایی گلخانه که پوشش سقف بر روی آن قرار میگیرد را قاب میگویند. قاب باید ازاستحکام کافی برای تحمل وزن برف و باران و نیروی وزش باد برخوردار باشد. شکل و اندازه قاب، در میزان حرارت و رطوبت محبوس در کل سازه و قسمت بالایی گلخانه، همچنین در میزان نور وارد شده به گلخانه موثر است و باید کمترین سایه را ایجاد نماید.
- کشو: کشو بر روی قاب نصب میشود و وظیفه آن نگاه داشتن پوشش گلخانه بر روی قاب است.
- پشته: قسمت بالایی قابها به پشته محکم میشود. از پشته میتوان برای پیاده روی بر روی سقف گلخانه استفاده کرد.
- پرلین: میله ایست که به صورت عمود بر قاب قرار میگیرد و وظیفه نگاه داشتن و استحکام قاب را بر عهده دارد.
- خرپا: یک ساختار حمایت کننده است که در زیر قاب نصب شده و سقف گلخانه را استحکام بیشتری میبخشد.
در دستورالعمل و مقررات اجرایی گلخانه ها (منتشر شده توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور)، پنج تیپ مختلف سازه برای گلخانه های کشور در نظر گرفته شده است. شکل 3‑2، شکل 3‑3، شکل 3‑4، شکل 3‑5 و شکل 3‑6، نمایی از سازه های پیشنهادی را نمایش میدهد. سازه نوع 2، برای مناطق مرطوب، سازه نوع 3 برای منطق بادخیز، سازه نوع 4 برای ماطق برف خیز و سازه نوع 5 برای مناطق گرم مناسب هستند.
سازه پیشنهادی نوع 1
سازه پیشنهادی نوع 2
سازه پیشنهادی نوع 3
سازه پیشنهادی نوع 4
سازه پیشنهادی نوع 5
از عوامل مهمی که بر طراحی سازه و انتخاب نوع پوشش گلخانه اثرگذار هستند، موراد زیر را میتوان برشمرد:
الف – بار مرده: بار ناشی از اجزا و عناصر سازه و پوشش گلخانه
ب – بار زنده یا سربار: بار ناشی از عواملی که در هنگام بهره برداری از گلخانه به سازه تحمیل میشود
پ – بار برف: بار ناشی از بارش برف و تجمیع آن بر روی سازه گلخانه. این بار بر اساس متوسط بارش 50 ساله محاسبه شده و نحوه محاسبه آن باید به گون های باشد که احتمال تجاوز از مقدار محاسبه شده، کمتر از 2% در هر سال باشد.
ت – بار باد: نیروی وارد شده بر سازه، ناشی از وزش باد
ث – میزان حفظ انرژی: توانایی سازه و پوشش، در حفظ دمای محیط داخل گلخانه
ج – میزان گذر پرتو های خورشیدی
چ – قابلیت اشتعال و احتراق
ح – تاثیرات متقابل سازه و پوشش
خ – استحکام
د – طول عمر
ذ – ضریب انبساط
ر – سازگاری با مواد و ترکیبات شیمیایی
ز – ارتفاع از سطح دریا، طول و عرض جغرافیایی و شرایط جوی و اقلیمی محل احداث گلخانه
ژ – نوع کاربری و محصول تولیدی گلخانه
